Familietentoonstelling 'Sneller, beter, mooier – de vormgeving van de vooruitgang'

In de groots opgezette familietentoonstelling Sneller, beter, mooier – de vormgeving van de vooruitgang vloeien design, kunst, natuur en techniek samen tot één pijlsnelle ervaring

Ontdek de fascinatie voor snelheid, ervaar de jacht op de milliseconde en beleef de hoogtijdagen van gestroomlijnd design!

Altijd sneller, altijd beter, altijd mooier. Het design van de minste weerstand, dat is de filosofie van de stroomlijn: een van de belangrijkste ontwerpprincipes van de moderne tijd. Het concept van stroomlijning wordt razend populair in de jaren 30 van de twintigste eeuw. Op de vleugels van nieuwe ontwikkelingen in de wetenschap en industrie maken ontwerpers van de stroomlijn een symbool van de vooruitgang. Vierkante vliegtuigen van hout en textiel worden ranke reuzen van blinkend aluminium. Logge stoomtreinen worden als zilveren kogels. Auto’s zijn niet langer paardloze koetsen, maar razen over de nieuwe snelwegen met hun vloeiende, gesloten vorm. En de stroomlijnvorm beperkt zich niet tot uitsluitend voertuigen. Gestroomlijnd design verkoopt, en álles kan gestroomlijnd worden – van strijkijzers tot typemachines. In onze tijd streven we naar gestroomlijnde organisaties en is de droom van ongehinderde snelheid nog steeds terug te zien in de sport.
. 
Unieke ontwerpen, spectaculaire voertuigen en bijzondere modellen

In de eerste tentoonstellingszaal verken je de geschiedenis, betekenis en toekomst van de stroomlijn. Hier vind je unieke ontwerpen en kunstwerken, spectaculaire voertuigen, sportuitrustingen en bijzondere modellen, waarvan sommige voor de allereerste keer in Nederland te zien zijn. Met een audiotour of familieboekje is het voor iedereen even interessant. Zo zie je bijvoorbeeld La Jamais Contente uit 1899: de eerste auto die 100 km per uur op de weg reed, en ook nog eens elektrisch was. Hoe de stroomlijnontwerpers al vroeg inspiratie uit de natuur haalden, ontdek je aan de hand van een uniek model van een onderzeeër uit 1835, een model van een zeppelin uit 1938 en een model van een oceaanstomer van de Amerikaanse ontwerpgrootheid Norman Bel Geddes. Ook kunstenaars zijn al sinds lang geobsedeerd door snelheid en vooruitgang. Bekijk bijvoorbeeld het werk van Italiaanse futuristen als Tullio Crali, maar ook de eerste films van de gebroeders Lumière. De stroomlijnvorm wordt natuurlijk ook toegepast bij voertuigen. Zo zie je verschillende motorfietsen, een deel van een Le Mans-raceauto, een waterstofauto en de zonneauto van het Solar Team Twente. Juist in de sport telt iedere seconde, daarom is daar de stroomlijn alomtegenwoordig. Voorbeelden daarvan in de expositie zijn een Olympische bobslee en een tijdritfiets, schaatspakken en baanwielrennershelmen, en natuurlijk het befaamde zwempak geïnspireerd op een haaienhuid, dat in 2009 verboden werd.    

Ontwerp een auto, vouw een vliegtuig en onderzoek de luchtweerstand in een windtunnel

In onze tweede zaal ontdek je met het hele gezin de techniek achter de stroomlijn, en maak je zelf gestroomlijnde ontwerpen. Bij de verschillende werkstations in het Stroomlijnlab word je uitgedaagd om zelf testjes en onderzoeken te doen, en nieuwe ontwerpen te bedenken. Combineer zelf verschillende gestroomlijnde ontwerpen tot je de perfecte auto hebt. Neem plaats op echte wielrenfietsen en voel hoe je houding bepaalt hoe hard je tegen de wind in moet trappen. Test verschillende vormen in de mini-windtunnel en onderzoek zo wat luchtweerstand precies is. Vouw een aerodynamisch papieren vliegtuigje. Haal inspiratie uit de natuur en ontwerp een supersnel dierenvoertuig. Zo stap je met het hele gezin in de voetsporen van de ontwerpers, kunstenaars en sporters die je hebt leren kennen in de eerste tentoonstellingszaal. 

De stroomlijn vandaag

De tentoonstelling Sneller, beter, mooier – de vormgeving van de vooruitgang laat zien hoe de mens al decennialang gefascineerd is door snelheid en stroomlijnen. Met de gigantische technologische vooruitgang van de afgelopen honderd jaar is het misschien verleidelijk te denken dat de stroomlijn vandaag de dag een gepasseerd station is. Niets is echter minder waar. De zuinigste auto’s zijn de auto’s die weinig luchtweerstand hebben en gestroomlijnd zijn. La Jamais Contente (1899) laat zien dat de eerste auto’s (ook) elektrisch waren en dat onze huidige Tesla’s en Polestars in een lange traditie van elektrische voertuigen staan. Duurzaamheid en stroomlijning gaan hand in hand. En dat is geen nieuw inzicht. In 1922 schreef de ingenieur Paul Jaray al dat stroomlijnen niet alleen een kwestie is van stijl en snelheid, maar essentieel is voor de zuinigheid en toegankelijkheid van de auto.

‘Het grootste belang van de nieuwe carrosserievorm ligt echter niet in het bereiken van hogere snelheden, of het vermogen om steile hellingen in directe versnelling te beklimmen, maar veeleer in de aanzienlijke brandstofbesparing […]. De brandstofbesparing en de toegenomen prestaties maken de kleine auto pas echt tot wat hij moet zijn: een goedkoop vervoermiddel voor iedereen.’
Elders stelde hij dat de voorraad fossiele brandstoffen eindig was, en daarmee formuleerde hij al vroeg het duurzaamheidsargument voor laag brandstofgebruik. Niet alleen op het gebied van duurzaamheid is de stroomlijn nog steeds actueel en urgent: in ons managementvocabulaire zijn nog allerhande formuleringen en termen te vinden die eraan herinneren. Denk aan het stroomlijnen van processen en organisaties.  

Een tandenpoetspodcast, familiecolleges en Streamlinesessies

Bij de tentoonstelling Sneller, beter, mooier – de vormgeving van de vooruitgang is een uitgebreid contextprogramma, zowel online als in het museum. Speciaal voor deze tentoonstelling werd een tandenpoetspodcast ontwikkeld voor kinderen en hun ouders, met de meest grappige en interessante verhalen en feitjes uit de tentoonstelling. Iedere aflevering duurt 2,5 minuut: precies genoeg tijd om tijdens het tandenpoetsen op te zetten en lang genoeg te poetsen. Zo wordt dit dagelijkse ritueel een leuk en leerzaam moment. Op De Derde Verdieping, het onlineplatform van Design Museum Den Bosch, vind je achtergronden en verdieping bij de tentoonstelling. In het museum zelf zijn er maandelijks Streamline-sessies: inspirerende en interactieve lezingen waarin je meer te weten komt over de thema’s van de tentoonstellingen. Bij de familiecolleges schuif je met de hele familie aan en nemen stroomlijnexperts je op toegankelijke en aanstekelijke manier mee in hun vakgebied, van supersnelle vissen tot supersonische vliegtuigen. Voor kinderen zijn er iedere maand workshops waarin ze onder andere de fiets van de toekomst kunnen ontwerpen. De gehele programmering is vanaf 4 maart te vinden op www.designmuseum.nl/agenda. Ook scholen zijn tijdens de tentoonstelling van harte welkom. Speciaal voor (Bossche) basisschoolleerlingen wordt er een compleet nieuw educatieprogramma ontwikkeld.

Van 4 maart 2023 tot 3 september 2023

Met dank aan

De tentoonstelling Sneller, beter, mooier – de vormgeving van de vooruitgang wordt mede mogelijk gemaakt door steun van Brabant C, het Mondriaan Fonds, het Blockbusterfonds, het Prins Bernhard Cultuurfonds (mede dankzij het Ahrend Fonds en het Tosca Trampoli Fonds), Fonds 21 en de gemeente ’s-Hertogenbosch.