Afscheidsbrieven uit de oorlog onthullen aangrijpend Brabants liefdesverhaal

Een indrukwekkend verhaal van een Vughtse vrouw, die zich verloofde met een veroordeelde verzetsstrijder, staat centraal in een speciale podcast van het Brabants Historisch Informatie Centrum in Den Bosch: “Het is net een Romeo en Julia-verhaal.”

Beppie Meier uit Vught wordt tijdens de Tweede Wereldoorlog verliefd op verzetsstrijder Dick Winterdijk uit Den Haag, die uiteindelijk gevangen komt te zitten. Wat het verhaal zo schrijnend maakt, is dat de twee zich met elkaar verloofden toen Winterdijk al vast zat in Kamp Haaren, nabij Vught. Trouwen deden ze nooit: niet alleen werd Winterdijk ter dood veroordeeld; hij werd ook nog eens een aantal keer overgeplaatst. Uiteindelijk stierf hij in een gevangenis in Duitsland, aan de gevolgen van uitputting.

(Tekst loopt verder onder de video.)

'Heel erg 'Shakespeare''

Al die tijd schreven de twee elkaar brieven, die dankzij familieleden bij het BHIC terecht zijn gekomen. “Ik werd benaderd door een familielid van Bep Meier, die spullen van Dick Winterdijk had. Ze wist niet zo goed wat ze ermee moest doen, want Dick was geen familie. Zo is het bij ons terecht gekomen”, vertelt onderzoeker Paul Huismans van het Brabants Historisch Informatie Centrum in Den Bosch. “Ze kwam langs met een enorm archief, maar het meest bewonderenswaardigste was de correspondentie tussen Dick en Bep. Dat was zo indrukwekkend, dat ik meteen zei: hier moeten we iets mee doen.”

Dat we de correspondentie tussen beide personen hebben weten te bemachtigen, is echt uniek.

Paul Huismans, onderzoeker bij het BHIC

Daar was podcastmaker Marilou Nillessen het mee eens: “Toen Paul me vertelde over dit verhaal, zei ik meteen: dat klinkt als Romeo en Julia. Het is ook net een film: twee jongvolwassenen, dolverliefd, maar het mag niet zo zijn. Dat is wel heel erg ‘Shakespeare’. Voor Nillessen was het ook een mooi project om aan te werken: “Die brieven waren in eerste instantie natuurlijk alleen voor elkaar bedoeld, en nu zat ik ze te lezen voor de podcast. Dat maakte het heel intiem, maar daardoor tegelijkertijd ook heel bijzonder.”

'Dichtst bij de geschiedenis'

In het kader van de 79ste viering van de herdenking van de Brabantse gesneuvelden, werd daarom besloten om een speciale editie van de podcast ‘Het Geheugen van Brabant’ uit te brengen. Nillessen: “Wat zo mooi is aan dit verhaal, is eigenlijk dat dit het is: Winterdijk is weliswaar overleden, maar het is echt hún verhaal. Die brieven, die schreven Dick en Beppie aan elkaar; met elk velletje dat je oppakt, kom je dichter bij hun verhaal, zonder dat daar nog iemand tussen zit. Dichter bij de geschiedenis kun je haast niet komen.” Huismans vult aan: “Meestal vindt je brieven die één kant van het verhaal vertellen. Dat we nu de correspondentie tussen beide personen hebben weten te bemachtigen, is echt uniek.”

De podcast werd ingesproken door studenten van de Koningstheateracademie in Den Bosch. Zo komt het verhaal nog dichterbij. Nillessen: “Bij het kiezen van de studenten hebben we ook gekeken naar hun leeftijd. Dick en Beppie waren jongvolwassenen van begin twintig, dus de studenten zijn dat ook. Zo wordt het verhaal nog tastbaarder voor de luisteraar, hoe het moet zijn geweest in die tijd.”

Nog steeds relevant

Volgens Huismans kunnen luisteraars, ondanks dat het een oud verhaal is, nog dingen opsteken van het verhaal van Dick en Beppie: “Ook in oorlogstijd probeerden mensen een zo normaal mogelijk leven te leven. Dick en Beppie verloofden zich; ook al was het onder barre omstandigheden.” Nillessen vult aan: “Deze brieven laten zien dat mensen als Dick hun leven hebben gegeven voor onze vrijheid. Zoiets mogen we absoluut niet vergeten.”

De podcast 'Afscheidsbrieven uit de oorlog' is te beluisteren in alle podcast-apps of op de site van het BHIC.