Discussie Design Museum: Veel valse frames en curieuze communicatie

Geen lef, geen visie en geen dynamiek in Den Bosch. Zo kopte het Brabants Dagblad begin 2019 boven een opiniestuk van verslaggever Jos van de Ven. Hij had misschien gelijk, maar nu het college van burgemeester en wethouders dat initiatief wél lijkt te tonen is het ook weer niet goed. Tenminste, als we datzelfde BD mogen geloven.

Analyse door politiek verslaggever Patrick Huisman 

Het plan voor het Design Museum op het Citadelhof levert op z’n minst veel negatieve krantenkoppen en een storm van protest op social media op. Maar is er wel zoveel verzet? Of is dat puur de beeldvorming en is men op het stadhuis (weer) heel onhandig in de communicatie naar buiten toe geweest?

Museum voor de elite 

In het persgesprek over de toekomst van het Design Museum ging het al meteen mis. De pers wilde natuurlijk weten wat er dan met de 15 woningen op het Citadelhof ging gebeuren. De wethouder betoogde heel genuanceerd dat er nog geen architect aan te pas was gekomen en dat het gebied veel groter was dan de ruimte die het museum nodig had. Dus of de huizen wel of niet weg moesten, wist hij nog niet. Maar het kwaad was al geschied en het werd bijna meteen een valse tegenstelling: óf een museum voor de elite óf huizen voor de gewone Bosschenaar.

De SP - die de derde zetel al weer binnen handbereik ziet - stookt het vuurtje nog eens extra op met zelfs een eigen website voor die 15 getroffen woningen. De woningen, gebouwd in 1920, zijn in 1982 voor een miljoen gulden nog eens helemaal gerenoveerd nadat ook in die periode al sloop dreigde. Destijds werd dat dus voorkomen, maar niet met het idee dat de woningen nog eens 43 jaar zouden blijven staan. Sterker nog: bewoners hebben in de afgelopen jaren al diverse keren brieven gehad van de gemeente over de toekomst van hun woningen.

Gedrocht 

Maar als alle communicatie van de gemeente en BrabantWonen zo vaag is geweest als de brief van 15 december vorig jaar, dan snap ik die boze bewoners wel. Het is een totaal onbegrijpelijke brief met een hoop gewauwel over de toekomst van de Bossche Stadsdelta. Geen enkel moment gaat de opsteller van dit epistel even op de stoel van de bewoners zitten. De term ‘uw huis’ komt er gewoon níet in voor, het is om horendol van te worden. Nergens wordt uitgelegd wat nu de gevolgen zijn voor de inwoners. Zelfs als die nog niet duidelijk zijn kun je dat in een brief benoemen, maar verder dan dat er in februari een inloopmoment komt gaat de brief niet. Alle regels van communicatie worden hier met voeten getreden. Waarom grijpt niet één van de 20 ambtenaren communicatie die Den Bosch in dienst heeft in voordat zo’n gedrocht de deur uitgaat?  Onbegrijpelijk.

Dat geldt ook voor het feit dat bij de presentatie van de plannen voor het Design Museum een klein detail over het hoofd was gezien dat toch wel het beeld had kunnen doen kantelen. In het gebied van het Citadelhof is ruimte voor het bouwen van 185 woningen. Een fantastisch argument waarmee je het opgeven van 15 woningen van 103 jaar oud gemakkelijk had kunnen verdedigen. Maar het college laat zich liever in een hoek drukken.

20 miljoen voor cultuur 

Een hoek waarin ook cultuurmakers klagen over dat er 43 miljoen naar stenen gaat voor een museum terwijl zij financieel het onderspit delven. Los van het feit dat deze twee geldstromen niets met elkaar te maken hebben, is jaarlijks 20 miljoen voor cultuur toch écht geen fooi. Maar die zien de klagers voor het gemak even over het hoofd. En opnieuw weet de coalitie dat niet goed over het voetlicht te brengen, behalve in een bijzin in een commissievergadering.

“Veel Bosschenaren vinden het ‘van de zotte’ dat Den Bosch 43,6 miljoen euro wil uittrekken voor het nieuwe museum”, zo stelde het Brabants Dagblad. Hoe de verslaggever aan deze wijsheid komt blijft onbeantwoord in het artikel, maar logisch lijkt dit niet. Voor de hand liggend is meer dat een net zo groot deel voor als tegen is. En het allergrootste deel van de Bosschenaren zal het niet zoveel kunnen schelen. Hetzelfde deel dat niet zoveel met cultuur heeft. Misschien deels ook wel dat deel dat niet ging stemmen bijvoorbeeld. Maar de toon is inmiddels wel gezet: hoe kom je op zo’n idioot idee voor een museum in deze huidige tijd van tekorten en inflatie!  

Referendum 

De PVV en ook de SP zijn er nu uiteraard als de kippen bij om een referendum te eisen. Want als het spannend wordt in Den Bosch hebben die partijen geen vertrouwen in nog geen jaar geleden gekozen volksvertegenwoordigers. Waarom zegt nou niemand een keer tegen die partijen hoe het echt zit? We hebben verkiezingen gehad. D66, CDA en de PvdA hadden een nieuwe plek voor het Designmuseum letterlijk in hun verkiezingsprogramma staan. De VVD weliswaar niet maar die zei wel dat ze ‘in 2029 een nieuwe internationale architectonische trekker op de Tramkade’ wil. Dat lijkt toch al aardig in de buurt te komen qua datum en locatie. Alleen GroenLinks en Rosmalens Belang meldden er niks over in hun program. Maar al deze partijen samen vormen een coalitie en zetten het vervolgens netjes in het bestuursakkoord. Waarom zou er dan een referendum moeten komen? Hiervoor hebben we toch raadsleden en een college?

PVV-fractievoorzitter Alexander van Hattem kan maar geen genoeg krijgen van zijn stokpaardje dat maar 47 procent van de Bosschenaren is komen opdagen bij de gemeenteraadsverkiezingen en er daarom een gemankeerd mandaat is. In plaats van enige zelfreflectie en zich af te vragen waarom het 17 partijen niet gelukt is meer dan de helft van de inwoners naar de stembus te krijgen, wil hij een referendum. En voor dit onderwerp zouden dan wel meer mensen komen opdagen? Onwaarschijnlijk.

Wat moet er wel gebeuren? Raadsleden moeten zich verre houden van populistische valse frames, puur naar het raadsvoorstel kijken en daar buitengewoon kritisch op zijn. Geef ook de afdeling communicatie een welgemeende schop onder haar achterste, want die had een hoop ellende kunnen voorkomen door beter te communiceren over de plannen. En laat het college aan de slag gaan! Het liefste met visie, lef en wat dynamiek.