Overleden Berghemnaar Ed van Hoeckel hielp onderduikers tijdens de Tweede Wereldoorlog: ‘Het was met gevaar voor eigen leven’

De Tweede Wereldoorlog was een tijd die het leven van veel Nederlanders veranderde. Waar zich enerzijds veel inwoners aanpasten aan de bezetters, waren er een aantal die zich moedig durfden te verzetten - zo ook de vader van Jules en Ward van Hoeckel uit Berghem.

Regelmatig maken de broers Ward en Jules van Hoeckel zich de weg naar het graf van hun ouders in Berghem. Hun vader – Ed van Hoeckel – hielp samen met zijn vriend Wim van Hooff onderduikers toen de Duitsers de macht grepen. “De hulp bestond uit het onderdak vinden voor zowel Nederlanders, als geallieerden”, aldus Ward. “Daarnaast bekommerden zij zich over de verzorging van deze mensen; regelden ze voedselbonnen en verhuizingen én zorgden ze dat gelande geallieerden terug konden keren naar hun land.”

(Tekst gaat verder onder de video)

Gevaar voor eigen leven

Het verzetswerk dat beide mannen deden, was niet zonder risico. Overal hadden de Duitsers ogen en oren. Wie kon je nog vertrouwen? Ward: “Het was met gevaar voor eigen leven. Mijn oom Cor van Hoeckel - die ook in het verzet zat - heeft het uiteindelijk met de dood moeten bekopen. Je wist niet waar de risico’s zaten; elk moment kon er een inval zijn van de politie.”

Zowel Cor, als Ed van Hoeckel werden slachtoffer van verraad. Beiden belandden ze in Kamp Vught, waar volgens Ward gewelddadige verhoren plaatsvonden en de leefomstandigheden zeer slecht waren. Ed werd op transport geplaatst naar Kamp Westerbork maar werd nét op tijd bevrijd door het Rode Kruis. Cor had minder geluk; hij overleefde Kamp Vught niet.  

De kerk

In de hele regio waren er zo’n driehonderd onderduikers. Berghem was wat dat betreft ‘een gastvrije gemeente’, aldus Ward. Het werd allemaal geregeld vanuit de plaatselijke kerk met kapellaan Piet van Hoeckel – oom van Ward en Jules - voorop. Hij coördineerde het verzetswerk en bood mensen schuilruimte.  

“De kerk was zeer belangrijk”, zegt Jules. “Als er paniek was, kwam er een seintje en dan vluchtten verzetswerkers of onderduikers de kerktoren in. Daar gingen ze boven de gewelven zitten en trokken ze de ladders omhoog tot het weer veilig was.”

Herinnering in leven houden

Ed van Hoeckel en Wim van Hooff zijn na de Tweede Wereldoorlog door de Berghemse burgemeester benoemd tot ereburger. De broers Ward en Jules vinden het belangrijk dat de verhalen van deze verzetsstrijders worden herdacht. “De naam van mijn vader en die van andere verzetswerkers worden amper genoemd bij de herdenkingen. Ed is al een tijd overleden, maar bij ereburgerschap hoort een erkenning om de herinnering levend te houden.”

De gemeente Oss heeft laten weten dat ze tijdens de herdenking nooit specifieke namen van personen benoemen – ook niet van ereburgers. “We eren en herdenken ze allemaal”, aldus een woordvoerder.