Onderzoek naar Unox-fabriek in Oss; ‘Er is zoveel gebeurd’
Hoe zijn de werkzaamheden bij Unox in Oss veranderd door grote veranderingen als globalisering, automatisering en flexibilisering? Dat wordt nu onderzocht.
De Unox-fabriek is namelijk onderdeel van het grote onderzoek Tussen Solidariteit en Fragmenten van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis. Omdat de onderzoekers ook vleesverwerkers bij het onderzoek willen betrekken, kwam de fabriek in Oss in beeld. “Globalisering, flexibilisering en automatisering hebben het werk in Nederland ontzettend veranderd de afgelopen vijftig jaar”, vertelt onderzoeker Rosa Kösters. “De vraag is hoe die veranderingen zich vertalen naar hoe werkzaamheden en hoe werkdagen er voor medewerkers uitzien.” Die vragen moet het onderzoek dus beantwoorden.
Harrie Vissers (80) werkte tussen 1956 en 1997 en zag in 41 jaar veel veranderen. “De grootste verandering is dat we van een handmatig bedrijf veranderden in een semi geautomatiseerd bedrijf.” De Ossenaar noemt onder andere dat personeel plots werd opgeleid om te werken met machines. Ook werden werkzaamheden zoals het doormidden hakken van varkens, wat vroeger een apart vak was waarvoor je geclassificeerd moest zijn, overgenomen door machines.
Ook herinnert Vissers zich de vele verkeersbewegingen die ontstonden door export van vlees naar onder andere Engeland en het aantrekken van personeel buiten Oss. “Vroeger in 1956 toen iedereen de fabriek uitging waren de straten vol met fietsers. Dat was 4000 man. Ik heb de verandering meegemaakt op sociaal gebied dat werknemers op een gegeven moment uit België, Spanje en Turkije kwamen.”
Voor het onderzoek verzamelt IISG informatie over de Unox-fabriek die afkomstig is van (oud-)personeel. Het gaat hierbij om affiches, rapporten, video’s, interviews en andere informatiebronnen. Informatie delen kan via collectieswerkvloer@iisg.nl.
Het onderzoek van IISG loopt tot medio 2024. Onderzoeksresultaten worden gebruikt in een proefschrift en kunnen leiden tot nieuw beleid en wetgeving.