Roma & Sinti eerste keer herdacht bij eigen monument
Vandaag was het exact 78 jaar geleden dat de razzia op de Roma en Sinti plaatsvond. Nu 78 jaar later is er een eigen herdenkplaats aan de Oranje Nassaulaan in Den Bosch voor de Roma en Sinti, en daar werd vandaag de eerste herdenking gehouden.
16 mei 1944, vijf maanden voordat Den Bosch werd bevrijd tijdens de Tweede Wereldoorlog vond de razzia op de Roma en Sinti plaats. 51 rondreizende burgers, die tijdelijk op kamp Siberië in Den Bosch zaten werden opgepakt en drie dagen later vanaf het Centraal Station in Den Bosch geëxporteerd naar kamp Westerbork. Sinds 2019 is er voor die mensen een plaquette opgehangen op de Oranje Nassaulaan, een plek waar de Roma en Sinti tijdens de exportatie langsreden.
Zichtbaar geëmotioneerd startte Jeroen Stam, lid van Veteranen Ontmoetings Centrum Den Bosch-Brabant Noord, de herdenking. Hij vertelde verhalen over wat er gebeurde in mei 1944 en welke bekende slachtoffers er zijn. Naast leden van het Veteranen Ontmoetingscentrum waren er ook nog nabestaanden en veteranen aanwezig. Na het verhaal van Stam werd er een minuut stilte gehouden er werden er verschillende bloemenkransen bij het herdenkingsmonument gelegd. Een van die kransen werd gelegd door Desirée Coense-Weber, zij stamt af van de Roma en Sinti en is een van de initiatiefnemers van de herdenking: "Gelukkig is er niemand van mijn familie meegenomen tijdens de razzia, maar mijn opa heeft ook op kamp Siberië gewoond." Haar opa vond het moeilijk wat te vertellen over wat hij gezien had tijdens de Tweede Wereldoorlog: "Dat is toch een soort schaamtecultuur. Maar vlak voor hij overleed heeft hij alsnog wat dingen verteld, bijvoorbeeld dat wij afstammen van de Roma en Sinti."
(Tekst loopt verder onder de video.)
Het was pas de eerste keer dat er een herdenking werd gehouden bij het monument. Ansje van Zetten legt uit waarom: "Sinds 2019 staat het monument hier, maar toen zaten we midden in de pandemie. We hebben geprobeerd toen volgens de maatregelen een herdenking te houden, maar dat kwam er niet van." Volgens Van Zetten is het wel belangrijk dat de Roma en Sinti herdacht worden: "Deze groep mensen wordt vaak vergeten, terwijl ook dit een erg bijzonder en treurig verhaal is, daarom gaan we dit vanaf nu jaarlijks herdenken."