Vliegbasis Volkel informeert omwonenden over nieuwe F-35; ‘heel eerlijk: hij maakt gewoon meer herrie’

Hoeveel meer geluid maakt de F-35 dan de F-16? En wat is de ervaring van geluidsoverlast van de F-35 voor omwonenden in Leeuwarden? Bezoekers van de infoavond F-35 in Odiliapeel bestormden de vliegbasis met prangende vragen. De vliegbasis neemt de zorgen serieus en gaat kijken of huizen beter geïsoleerd kunnen worden.

Zo veel geluid een straaljager maakt, zo zacht klonken de vragen in het dorpshuis Terra Victa in Odiliapeel maandagavond. “Vraag herhalen!”, werd er vanuit achter de zaal geroepen als er zonder microfoon weer eens een niet verstaanbare vraag gesteld werd. De afgevaardigden van defensie, commandant Marcel van Egmond, hoofdofficier geluidsvermindering Peter Hardenbol en vliegenier Laurens-Jan Vijge begonnen hun antwoorden dan ook vaak met het herhalen van de vraag.

Als een auto

De F-35 toestellen komen vanaf 30 juni naar vliegbasis Volkel en nemen de taken over van de huidige F-16’s die worden afgestoten. De F-16 is sinds 1984 in gebruik en heeft zijn beste tijd gehad. “Het werkt zoals bij een auto, er komt een moment van vervanging”, legt Van Egmond uit.

“Heel eerlijk, de F-35 maakt wel meer herrie”, voegt hij eraan toe. Reden hiervan is de zwaardere motor die meer vermogen heeft en daardoor meer geluid maakt. Een terechte vraag die volgde vanuit het publiek hoeveel meer geluid de F-35 dan maakt ten opzichte van de F-16 wist geen van het defensie-drietal te beantwoorden.

Bij vliegbasis Leeuwarden wordt al gebruik gemaakt van de F-35. De geluidsoverlast die daar ervaren wordt door omwonenden loopt volgens Vijge erg uiteen. Het gaat van 'het valt wel mee' tot 'ik kan het niet meer aan'. Volgens hem hebben vliegeniers geluidsoverlast deels zelf in eigen hand door bijvoorbeeld de manier waarop zij een bocht maken en gebruikmaken van de cruise control van het toestel. Vijge zegt dat er veel gesproken wordt met vliegeniers om geluidsoverlast voor omwonenden zo laag mogelijk te houden. 

We mogen tot het randje, maar we mogen er niet over heen

Peter Hardenbol, Ministerie van Defensie

Doordat het F-35 toestel meer geluid maakt, mogen de straaljagers minder vaak de lucht in. Dit heeft volgens Hardenbol te maken met wetgeving waar een geluidslimiet in is vastgesteld. “Vergelijk het met een bad”, legt hij uit. “We mogen gaan tot het randje, maar we mogen daar niet overheen.” Concreet betekent dit dat de geluidslimiet met F-35 toestellen eerder bereikt is dan met de F-16 en dat de vliegbasis met de F-35 dus minder vliegbewegingen mag maken. Een belangrijke toevoeging: deze limiet is volgens Hardenbol de afgelopen jaren niet bereikt. 

Telefoon

Vanuit de zaal leek deze boodschap niet voor opluchting te zorgen. “Ik kan nu de telefoon nu al niet eens meer horen, laat staan als die F-35 komt”, merkte een vrouw op. Ook kwamen er direct vragen over de isolatie van woningen. Antwoord daarop is dat defensie de isolatie van woningen in de omgeving opnieuw onder de loep neemt. “Misschien gaan we meer huizen isoleren en beter isoleren”, sprak Hardenbol.

Een man merkte op dat de vliegbasis best wel eens efficiënter kan gaan vliegen. “Ik zie wel eens vier F-16’s aankomen. De eerste landt en de tweede vliegt een rondje en landt dan pas”, doelt hij op het ontstaan van extra overlast. Vijge bedankte de man voor de tip. 

Dondersgoed

Vliegenier Vijge snapt de geluidsoverlast ‘dondersgoed’ en zegt dat de motor van de F-35 een hoop meer geweld veroorzaakt. Hij was een van de eerste Nederlanders die de F-35 bestuurde en noemt het toestel ‘het beste toestel wat een jachtvlieger zich kan wensen’. “Maar we vliegen niet voor de lol, we vliegen omdat het nodig is.”

Veel mensen beseffen dat ook, merkte Andre Bongers van vliegbasis Volkel op na de infosessie als de zaal nagenoeg leeg is. Complimenten zijn er daarom ook zeker. “Maar tijdens de sessie hoor je die niet. Ik hoorde zojuist nog iemand zeggen ‘vroeger was de geluidsoverlast veel erger dan nu.” Vijge zucht als hij als laatste de zaal uitloopt. “We kunnen het nooit voor iedereen goed doen.”